Kopalnia uranu Podgórze, Kowary

Zlokalizowana na Dolnym Śląsku w Kowarach, kopalnia uranu Podgórze, to kultowe miejsce nurkowe, Mekka dla nurków jaskiniowych z Polski i nie tylko.

Krótka historia kopalni Podgórze

Kowarskie sztolnie oznaczone numerami 19 i 19a miały największe znaczenie spośród wszystkich sztolni znajdujących się w okolicy Kowar. Powstały one na początku lat 50-tych XX wieku.

Wydobycie złóż trwało kilka lat, dokładnie do roku 1958. Surowiec eksportowany był do Związku Radzieckiego, gdzie miał posłużyć do budowy bomby atomowej. Później, w latach 1974 – 1989 w kopalni Podgórze funkcjonowało jedyne w Polsce i czwarte na świecie Inhalatorium Radonowe. Z podziemnych inhalacji szlachetnym gazem – radonem korzystali kuracjusze uzdrowiska w Cieplicach.

Woda w głębszych partiach kopalni – poniżej poziomu zero, pojawiła się samoistnie. Jest to woda gruntowa, która w trakcie wydobycia rudy uranu była odpompowywana 24 godziny na dobę. Zalane korytarze pozostawały niedostępne przez ponad 50 lat!

Logistyka – czyli jak dotrzeć do wody

Rozwiązania logistyczne w kowarskiej kopalni są wielkim udogodnieniem dla nurków. Na parkingu pakujemy sprzęt nurkowy na przyczepkę (dobrze odpowiednio spakować graty nurkowe, żadne reklamówki, torby, torebeczki).

Następnie quadem z wspomnianą przyczepką szpej jest transportowany około 800 metrów w głąb kopalni, dokładniej sztolni transportowej nr 19a. Stąd już tylko 20 metrów dzieli nas od upragnionego szybu nr 2!

Przed wejściem do wody znajduje się oświetlone pomieszczenie przygotowane specjalnie z myślą o nurkach – stoły, tablica, mapa poziomu -30.

Uwaga: warto zabrać czołówkę, przydaje się przy noszeniu sprzętu i nie tylko!

Nurkowanie Kowary – kopalnia uranu

Kopalnia Kowary to kilkadziesiąt kilometrów zalanych korytarzy na różnych głębokościach. Jednak nie wszystkie są odgruzowane i dostępne dla nurków. Na chwilę obecną wiadomo, że w kopalni Podgórze istnieją co najmniej trzy, zalane poziomy:

na 30 metrach
na 70 metrach
na 109 metrach

Oczywiście najpopularniejsza oraz najbardziej uporządkowana, oczyszczona jest kondygnacja na głębokości 30 metrów (jest to maksymalna głębokość na tym poziomie, jednak niektóre z korytarzy wypłycają się, nawet do 25 metrów). To właśnie na tym poziomie zlokalizowana jest tzw. podwodna trasa turystyczna. Podwodnym wycieczkom przewodzą nurkowie opiekujący się kopalnią. Śmiem stwierdzić, że kowarscy, podwodni przewodnicy znają kopalnię jak własną kieszeń, ich ciężka praca oraz wytrwałość doprowadziła do odgruzowania korytarzy umożliwiając nam zwiedzanie.

Bakterie w kopalni uranu Podgórze w Kowarach

UWAGA: planując nurkowanie, zwłaszcza dekompresję, pamiętajmy, że jest to nurkowanie górskie (wejście do sztolni znajduje się na wysokości około 760 m.n.p.m.). Ciśnienie panujące na poziomie zero wynosi około 930 mbar.

Poruszanie się po poziomie -30 nie jest skomplikowane. Przede wszystkim, większość udostępnionych korytarzy jest oporęczowana na stałe. Dodatkowo nawigację ułatwiają umieszczone na każdym skrzyżowaniu markery kierunkowe – strzałki. Do wykonania jumpów czekają na nas przygotowane w tym celu „służbowe” szpulki. Znacząco ułatwia to oraz przyśpiesza poręczowanie jumpów. Oczywiście nie oznacza to braku konieczności zabrania ze sobą szpulek (te mogą się przydać w przypadku np. zgubienia poręczówki).

Niestety, miejscami na dnie znajduje się spora ilość osadu, który dość łatwo podniesiony potrafi zmienić widoczność do zera. Płynąc w dobrej pozycji nie podniesiemy osadu, jednak do zupełnej utraty widoczności może wystarczyć nieostrożne deponowanie stage, poręczowanie jumpów lub bocznych korytarzy.

Ciekawostki znajdujące się na poziomie 30, to:

wejście do szybu nr 3 prowadzącego na głębokość 244m
kilka uroczych tam
korytarz Bakteryjny
korytarz Czarny

Zalane korytarze poziomu -30 są bardzo zróżnicowane, zobaczymy zarówno chodniki wydrążone w litej skale, jak i pięknie wystemplowane oraz oszalowane.

Również poziom -70 jest częściowo zaporęczowany (około 900 metrów) oraz oznaczony markerami kierunkowymi-strzałkami. Na głębokość 70 metrów docieramy bezpośrednio zanurzając się szybem nr 2 lub szybem nr 3, do którego wejście jest na poziomie -30.

Najgłębsze, na 175 metrów, do tej pory nurkowanie w kopalni Podgórze w Kowarach wykonał w lipcu 2018 roku Arkadiusz Waligóra. Jest to jednocześnie najgłębsze nurkowanie wykonane na terenie Polski.

Zainteresowanych nurkowaniem w Kowarach odsyłam na fanpage Nurkowanie w Kowarach.

Kopalnia Podgórze, Kowary – galeria podwodnych zdjęć poziomu -70

Kowary – nurkowanie w pigułce

Temperatura wewnątrz kopalni: 8° C

Wilgotność: około 97%

Temperatura wody: 11-12° C

Maksymalna głębokość: 520 metrów

Położenie: około 760 m.n.p.m.

Ciśnienie: około 930 mbar

Wymagania:

certyfikat jaskiniowy
kask, który zakładamy pod wodę

Zagrożenia:

łatwo podnoszące się osady, które mogą momentalnie zmniejszyć widoczność do zera
drewniane konstrukcje miejscami nie są zbyt stabilne, należy być ostrożnym
nurkowanie górskie, należy uwzględnić ten fakt planując dekompresję

Kopalnia Podgórze – zwiedzanie powierzchni

Przy okazji nurkowania warto wybrać się również na zwiedzanie turystycznej trasy podziemnej Kopalni Podgórze. Zwiedzana trasa turystyczna przebiega przez sztolnię 19a, która służyła do transportu rudy uranu z kopalni. Przewodnik oprowadza po liczącej około 1600 metrów trasie usytuowanej w wyrobiskach byłej kopalni. Przejście trwa około 1 godziny, która mija naprawdę niepostrzeżenie.

W trakcie zwiedzania poznamy historię górnictwa w Kowarach, od wydobycia kruszców: kamieni półszlachetnych, rudy żelaza oraz srebra i ołowiu, po najciekawszą, tajną działalność Zakładów Przemysłowych R-1. Dodatkowo w kopalni rozstawione są ekspozycje, wśród nich wzbudzająca największe emocje wystawa przedmiotów ze szkła uranowego. Trasa jest całkowicie bezpieczna pod kątem promieniowania radioaktywnego.

Więcej bieżących informacji znajdziecie na: Kopalnia Podgórze